Hopkinson Smith

Alea Aurea

Reinoud van Mechelen/ a nocte temporis

Huelgas Ensemble

Impressie van dag 3 van Festival Oude Muziek Utrecht

UTRECHT, Lutherse Kerk/ Nicolaikerk/ TivoliVredenburg en Domkerk. Uitvoerenden: Hopkinson Smith, Ala Aurea, a nocte temporis en Huelgas Ensemble. Programma: luitmuziek, Cundrîe, Jéliote en Supreme Englishness

Op dag 3 van het Festival Oude Muziek Utrecht mocht ik maar liefst vier concerten bijwonen. Eerst was ik getuige van een man, die ik al bijna een halve eeuw van diverse geluidsdragers ken, maar nog nooit in levenden lijve mocht ontmoeten: Hopkinson Smith. Deze inmiddels 75-jarige Amerikaanse luitlegende speelde al in de vroege jaren ’70 samen met een andere nestor, Jordi Savall, ook niet meer de jongste. In de Lutherse Kerk liet de fragiel ogende man horen dat hij nog steeds zeer vaardig is op zijn instrument en dat hij een prima pleitbezorger is van van vroeg 16^e eeuwse luitmuziek. Zachte muziek dwingt tot geconcentreerd luisteren en dat was te merken: het duurde langer dan normaal, eer het eerste kuchje klonk. De man bleek overigens leniger dan je zou verwachten, want hij maakte diepe buigingen en van humor bleek hij evenmin gespeend: geluiden van een onfortuinlijke ringtone en zelfs het piepen van een deur werden gelijk met een imitatie op de luit gepareerd.

Met het optreden van Ala Aurea, in de Nicolaikerk, werd ik een paar eeuwen teruggezet in de geschiedenis. De teksten en de melodieën waren tussen de 800 en 850 jaren oud en alle gebaseerd op Cundrîe, de boodschapper van de Graal uit Parzival. Maria Jonas zette op semi-scènische wijze deze rol voortreffelijk neer, gehuld in een cyclaamkleurige robe met een fez-achtig zwart hoofddeksel. De instrumentale ondersteuning was sfeervol middeleeuws van karakter, met instrumenten als vedel, luit, dulcimer en djoze, een kleine viool met een ronde klankkast die gemaakt is van een kokosnoot. Met name de vertellende benadering van Jonas zorgde ervoor dat het publiek betrokken werd en bleef bij het verhaal.

Zeer veel indruk maakte daarna Reinoud van Mechelen in de Grote Zaal van TivoliVredenburg. De muzikale wervelstorm die hij teweegbracht met zijn 23-koppig orkest was één, maar toen hij zijn mond opentrok, was ik helemaal diep onder de indruk van zijn multitalent. Jéliote, de favoriete haute-contre uit de tijd van Rameau, zou zijn evenknie gevonden hebben in de persoon van Reinoud van Mechelen. Met ongekende passie leidde hij het orkest en zong zijn teksten, alsof hij alles gisteren nog aan den lijve heeft ondervonden. Het concert liep ruim een kwartier uit, maar daar zal niemand spijt van gehad hebben.

De koek was nog niet op, want een van mijn top-3 koren trad ’s avonds op in de Domkerk. Paul van Nevel weet al vele jaren te boeien met originele vondsten, gekoppeld aan een ongeëvenaard hoog vocaal niveau. Samen met The Tallis Scholars en The Sixteen vormt het Huelgas Ensemble voor mij het hoogste niveau op vocaal gebied. De engelachtige klank, het feilloos toepassen van de hoogste technische kunstgrepen, elke keer doet dit ensemble mij aangenaam verrassen. Ook op deze avond, met een prachtig Engels programma, met als kern de Missa Ave Maria van Thomas Ashwell. Wonderschone muziek en wonderschoon uitgevoerd. De anonieme “entr’actes” uit de middeleeuwen bleken ook ineens pareltjes. Van de veel beproefde cirkel-opstelling was op deze avond geen sprake, maar bij dit middeleeuwse repertoire was de kooropstelling telkens weer anders.

Er valt nog veel meer te genieten de komende dagen op dit prachtige festival, dus blijf de berichtgeving in de gaten houden.

Geschreven door: Koen Edeling
Foto's van: o.a. Max Resdefault
Gezien op: 28 augustus 2022